وبلاگ نوماتک

راه و روش تویوتا:

“تولید به هنگام – فلسفه حذف تمام و کمال ضایعات”

این عبارتی است که تویوتا روش تولید به هنگام خود را با آن توضیح داده است. تولید به هنگام یعنی “فقط همان چیزی که لازم است، در همان زمانی که لازم است و به اندازه‌ای که لازم است، تولید شود.” برای تولید کارآمد تعداد زیادی خودرو، که هر یک تقریباً شامل حدود 30 هزار قطعه می‌شود، لازم است که یک برنامه تولید دقیق برای خرید قطعات داشته باشیم. براساس این برنامه تولید، تأمین “آن‌چه که مورد نیاز است، در زمان و مقداری که مورد نیاز است“ می‌تواند منجر به حذف ضایعات و ناهماهنگی‌ها و در نهایت بهبود بهره‌وری شود.

تویوتا به عنوان پایه‌گذار این رویکرد، تعریف مختصر و مفیدی از آن دارد. تولید به‌هنگام، just in time manufacturing یا JIT امروز مفهومی بسیار ساده اما ضروری در یک زنجیره تأمین مدرن است. در این رویکرد، اقلام دقیقاً منطبق با تقاضا تولید می‌شوند؛ نه بیش‌تر از مصرف و نه زودتر از سفارش. مبنای اصولی که اساس JIT را تشکیل می‌دهند به این صورت است که تولید باید به ازای هر سفارشی باشد که مشتری ثبت می‌کند و مواد زمانی از انبار تحویل می‌شوند که نیاز باشد. در نتیجه این رویکرد نیازمند برنامه‌ریزی پیچیده و تجربه قابل توجهی در این حوزه است و از این رو بسیاری از شرکت‌های بزرگ در صورت استفاده از رویکرد JIT، مدیریت زنجیره تأمین خود را به شرکت‌های متخصص برون‌سپاری می‌کنند.

JIT عنصر کلیدی در مفهوم تولید ناب است و به شیوه‌ای از کار کردن اطلاق می‌شود که در آن هر نوع ضایعات (هر آن چه به زنجیره تأمین و فرایند تولید ارزشی نمی‌افزاید) می‌بایست حذف شود. ایده‌ تولید ناب از ژاپن آمده که مدیران زنجیره تأمین آن مدت‌ زیادی در جستجوی حذف muda بودند. این عبارت به هر فعالیتی گفته می‌شود که منجر به از بین بردن فعالیت‌های بیهوده، ضایعات مواد و زمان هدر رفته خواهد شد.

رویکرد JIT با کاهش میزان کالاهای نهایی و مواد اولیه انبارشده، هزینه‌های زنجیره تأمین را کاهش می‌دهد. گرچه کاهش هزینه‌های انبار به این شکل منافعی برای کسب‌وکار شما در پی دارد، با این حال کاهش بیش از حد سطح انبار ممکن است جایگاه رقابتی شما را به سبب عدم تأمین کالای به موقع برای مشتری به خطر بیندازد. بنابراین حالت ایده‌آل در استفاده از رویکرد JIT ایجاد تعادلی میان کاهش هزینه انبار و حفظ جایگاه رقابتی در بازار است.

به کارگیری JIT یا تولید به‌هنگام مزیت‌هایی در مدیریت زنجیره تأمین ایجاد می‌کند:

• - سفارش کالاهای نهایی “به‌هنگام” تولید و تحویل داده می‌شوند؛
• - کالاهای نیم‌ساخته “به‌هنگام” برای مونتاژ کردن آماده می‌شوند؛
• - قطعات “به‌هنگام” برای تولید کالاهای نهایی آماده می‌شوند؛
• - مواد اولیه “به‌هنگام” برای تولید قطعات خریداری می‌شوند؛
• - ذخیره‌سازی کالاهای نهایی در انبار تنها در صورت تقاضای مشتری صورت می‌گیرد؛
• - انتخاب تأمین‌کننده و سفارش مواد اولیه با هدف کاهش هزینه‌ها صورت می‌گیرد؛
• - تحویل مواد اولیه به انبار با هدف کاهش هزینه‌ها به صورت بخشی (Partial Delivery) انجام می‌شود؛
• - مجموعه هزینه‌های خرید مواد اولیه، حمل و انبارداری در تصمیم خرید با کمترین قیمت لحاظ می‌شوند؛
• - و …

هر چه به استفاده از رویکرد JIT نزدیک‌تر باشید، سرعت پاسخگویی شما به مشتری نیز بیشتر خواهد بود. در حالتی ایده‌آل شما می‌توانید بدون تحمیل هزینه‌های انبارداری مواد اولیه (اضافی) یا کالای نهایی (بیشتر از تقاضای بازار)، از این رویکرد به عنوان یک مزیت رقابتی در بازار استفاده کنید و به سبب برتری در عملیات از رقبایتان پیشی بگیرید. در مطالب بعدی مباحث بیشتری پیرامون رویکرد تولید به هنگام یا JIT در مدیریت زنجیره تأمین طرح خواهد شد.

Ref

Toyota vision & philosophy, accessed at: http://www.toyota-global.com

“a just in time supply chain”, whitepaper published by UPS supply chain solutions